Iran part 1

16 april 2019 - Esfahan, Iran

Iran, wat kan ik hier verwachten? Als ik de internationale media moet geloven is het een onderdrukt en onveilig land. Politiek gezien zeker niet een van de sterkere landen. Leiders met belangen waar je de vraagtekens kunt plaatsen. Westerse landen geven een negatief reisadvies waarbij niet te reizen naar Iran als dit niet nodig is. Des te meer reden voor mij om dit vrij onontdekte en pure land met een rijke historie op te zoeken. Momenteel heb ik weinig mensen ontmoet die een bezoek aan Iran hebben gebracht. Vooral in India heb ik een aantal mensen leren kennen die reizen buiten de gebaande en meest populaire toeristische bestemmingen en die in Iran zijn geweest. Afgaand op de zeer extreem positieve verhalen kijk ik er alleen maar meer naar uit om dit land te bezoeken. 

Het originele plan was om met de boot van Dubai naar Bandar Abbas in het zuiden van Iran te gaan. Helaas door het slechte weer met een twintigtal doden door overstromingen gaan er geen boten. Hierdoor heb ik mijn plan een beetje moeten omgooien en heb ik een vlucht van Dubai via Oman naar Shiraz genomen. Door het slechte weer boven de zee was het geen rustige vlucht en voelde het af en toe alsof ik in de spaceshuttle van de valkenier in Valkenburg zat. Direct in het vliegtuig een leuk contact met de vriendelijke mensen om mij heen die mij van tips voorzagen. 

Bij aankomst in Shiraz kan ik een visum bij aankomst krijgen bij de douane. Wederom een geluk van de Nederlandse nationaliteit, ik kan het niet vaak genoeg zeggen. Na een uur wachten, betalen en papierwerk invullen is alles geregeld en zet ik officieel mijn eerste stappen in Iran. In Iran kun je niet pinned omdat ze niet zijn aangesloten bij de banken wereldwijd. Ik heb duizend euro cash bij me en wissel er maar 50 om, dit omdat vliegvelden altijd minder geven. Er wordt me een pakketje met briefjes in de handen geduwd zo heb ik net nog nooit gezien, een dik pakket met een officieel bandje eromheen. Buiten is het frisjes en het regent, ik heb meer het idee dat ik in Eindhoven geland ben dan een land in het Midden-Oosten. 

Meteen valt de vriendelijkheid en interesse van  de mensen op die willen weten waar ik vandaan kom en mij willen helpen om mijn bestemming te bereiken. Ook leuk om te zien is het alsof je hier achteruit in de tijd gaat wat betreft de auto’s. Allemaal oude Peugeots, Renaults en andere andere auto’s. Na een rit van twintig minuten kom ik aan bij mijn hostel (Taha) voor omgerekend twee minder dan  twee euro, spotgoedkoop dus. Wat een onverwachte en juist ontwikkelde wereld in vergelijking met veel andere aziatische landen. De wegen zijn zo goed in vergelijking met bijvoorbeeld India. 

Op naar de eerste stop genaamd Persepolis, de overblijfselen van een complex  van voor de 6e eeuw voor Christus. Gebouwd door Darius I en is gelegen in het huidige Iran oftewel oude Perzische rijk. Persepolis is een naam gegeven door de Grieken, de originele Perzische naam is Parsa. Polis betekend in het Grieks stad, alleen was Persepolis geen stad. Het werd gebruikt voor ceremonies met als hoofdreden het vieren van Noroez (Perzisch nieuwjaar). Tijdens Noroez kwamen de leiders van alle 23 verschillende volkeren giften oftewel belasting brengen. Alexander de Grote (huidige Macedonië) zorgde voor het einde van dit tijdperk. Hij veroverde het gebied, plunderde de schatkamer en liet het complex afbranden. 

Necropolis oftewel Naqsh e Rustam is gelegen net buiten Persepolis. Ook dit is wederom geen stad maar zo benoemd door je raadt het al de Grieken. Necropolis bestaat uit grote graftombes in een rotswand met de vorm van een kruis. De grote leiders zoals Darius I+II, Xerxes I en Artsxerxes I werden hier begraven en geëerd. Al vanaf een afstand kun je deze geweldige en imposante tombes waarnemen. Ook wederom hier werd alles geplunderd door Alexander de Grote. 

Voor mij als liefhebber van geschiedenis heb ik hier een geweldige en mooie tijd kunnen doorbrengen. Vooral met de gedachten en het inbeeldingsvermogen van hoe machtig groot, imposant en onaards deze bouwwerken destijds moeten zijn geweest. Laat staan de inspanningen die ervoor nodig zijn geweest om dit te realiseren. Het hebben van een gids is hier zeker een must. Het luisteren en genieten van alle verhalen maakt deze al geweldige archeologische vindplaats nog veel mooier. 

Iran is een van de weinige landen die naar mijn mening gelukkig (nog) niet is aangesloten bij het wereldwijde banksysteem. Ze regelen alles zelf en invloed van grote organisaties is daarom ook volledig uitgesloten. Dit zorgt er als reiziger dus voor dat je bankpas en/ of creditcard hier niet zal werken. Je dient cash (euro’s of dollars) mee te nemen en dit hier lokaal om te wisselen. Door de negatieve media aandacht en sancties van Amerika valt de koers veel beter uit dan wat de applicaties en websites aangeven. In plaats van 45.000 rial krijg je 150.000 rial voor dezelfde euro en maakt dit Iran het goedkoopste land tot nu toe waar ik geweest ben. Ja, zelfs goedkoper dan India. Denk hierbij aan een goed gevuld half stokbrood voor 50 cent, een busreis van 10 uur voor vier euro, een halve dagtrip met gids voor acht euro per persoon (4 personen), een taxirit van 15 minuten voor een euro en nog veel meer. 

Bij het binnenrijden van Shiraz laat ik me afzetten bij de oude entree poort van de stad oftewel de El Quran gate. Vanaf hier loop ik naar de tombe van de meeste beroemde Perzische dichter Hafez. Zijn teksten worden nog altijd aanbeden en gebruikt in hedendaagse muziek. Zijn graftombe is omringd door een mooie tuin en trekt veel bezoekers. Het kleine fort in het midden van de stad kon ik niet overslaan ondanks hier weinig te zien was naar mijn mening. 

Na een aantal kleine moskeeën te hebben bezocht waarbij de wanden en het plafond gedecoreerd waren met spiegels, was het nu tijd voor de Shah Cheragh (holy shrine) moskee. De broers Ahmed en Mohammed liggen hier begraven en dit is een belangrijk bedevaartsoord voor de Shia moslims. De broers zorgden tijdens het regime van het Abbasid kalifaat ervoor dat vele Shia vluchtelingen konden ontkomen. 

Bij de aankomst werd je direct gefouilleerd en was er dus een ander welkom dan in alle andere moskeeën waar je met open armen ontvangen werd. Dit was natuurlijk niet zonder reden want deze moskee is voorheen het doelwit geweest van meerdere aanslagen. Nadat je binnenkomt wacht je op een gids omdat elke toerist hierdoor begeleid dient te worden en uitleg krijgt over de historie van deze moskee. Dit ook om respect te getuigen richting de mensen die aan het bidden zijn tijdens ons bezoek. De entree is al een kunstwerk op zichzelf, we lopen het grote plein op door een poort van wel dertig meter van mozaïek. Vanaf  hier lopen we over het grote plein met een prachtig uitzicht over de verlichte moskee. Na enkele interessante verhalen over de geschiedenis en het beantwoorden van onze vragen is het tijd om de moskee te betreden. 

Ik had al een paar moskeeën bezocht maar deze maakte vanaf de eerste stap direct indruk. Overal waar je keek was de muur en het plafond in deze grote ruimte gevuld met spiegels, grote zilveren kroonluchters en de vloer gevuld met grote tapijten. Het was een waar museum dat dagelijks nog veel gebruikt wordt. We liepen tussen de mannen die aan het bidden waren en kregen uitleg over de dingen die we waar namen. Je kon jezelf niet zien in de spiegeltjes omdat ze allemaal een andere richting op stonden. Dit heeft er mee te maken dat niemand perfect is of een perfect leven heeft. Iedereen heeft te maken met goed en kwaad en het is aan jou als persoon om er zoveel mogelijk aan te doen om aan de juiste kant te zitten. De enige perfecties volgens de islam zijn Allah en Jezus. 

De stad is mooi, onverwachts groen en vrij goed georganiseerd. Het lijkt en is veel meer westers dan het vaak veel chaotischere zuid oost Azië. Na een bezoek aan een aantal prachtige tuinen en parken in de stad is het tijd voor de bazaar. Een grote soort van markt die er altijd is en waar vrijwel alles te verkrijgen. Heerlijk voor de gemiddelde vrouw om uren rond te slenteren. 

De vriendelijkheid van de mensen is hier werkelijk ongekend. Ik wordt vanuit overal bekeken maar niet op een negatieve of imponerende manier zoals in India. Daar waar het in India er om gaat om blanken als vrienden te hebben (status) of door financiële winstbelangen je op te zoeken is het hier anders. Volledig vanuit nieuwsgierigheid met enorm veel respect, uiteraard zijn ook hier  enkelingen die je een hotel of restaurant aanbieden. Sommige mensen praten met je en willen dingen van je weten, ze verwelkomen je in hun land en proberen je tips te geven en te helpen daar waar mogelijk. Voor deze personen die me aanspreken is dit al een hele grote stap. Ze vinden het spannend en zijn nerveus. Je merkt dit aan de houding en vibraties van hun stemmen wanneer ze praten.   Sommige taxi chauffeurs, in restaurants en andere plaatsen staan ze erop dat je niks betaald omdat het voor hen een eer is je te verwelkomen. De gastvrijheid is ongelofelijk want je wordt uitgenodigd om bij mensen thuis te komen eten en slapen. 

In India durfde ik mensen te vragen voor een foto/ portret. Maar in deze cultuur weet ik niet goed hoe dit zijn werk gaat en of dat gerespecteerd wordt. Namelijk het is niet toegestaan een vrouw publiekelijk aan te raken, zelfs niet een hand te geven. Dit omdat de vrouw gezien wordt als een pure vorm van schoonheid en dus niet verpest mag worden door de man. Tevens verwacht men hier een strict regime wat betreft kleding, een lange broek moet je constant aan. Maar de tijd veranderd hier ook, vrouwen dragen de hoofddoek half over de haren en de moderne kleding is gewoon zichtbaar. De bevolking verwesterd steeds meer en meer geven ze ook zelf aan. Sociale media en het gebruik van een VPN is dan ook iedereen bekend. Wanneer een enkeling zo nerveus als die is me vraagt om een foto met me te maken, maak ik er direct gebruik van om ook een foto van hen te maken. 

Op naar de volgende plaats. Met de bus naar Bandar Abbas om met de boot naar het eiland Hormuz en Qeshm te gaan. Bij aankomst loop

Ik over de pier en staat een jongen met een motor die me aanspreekt. Hij vraagt me waar ik naar toe ga en leg het hem uit en vraag hoeveel me dat kost. Hij wilt het gratis doen want hij wilt gewoon Engels praten. Super vriendelijk en alles met goede bedoelingen. Ik twijfel geen moment en spring achterop bij mijn nieuwe vriend Hoesein. Bij aankomst probeer ik hem drie keer duidelijk wat geld te geven maar hij wilt het absoluut niet aannemen. Hij wilde gewoon echt Engels oefenen en gaf me zijn nummer. In Iran is het namelijk normaal dat ze uit beleefdheid zeggen dat ze geen geld willen. Uiteraard is het wel de bedoeling dat je ze gewoon betaald en je zegt dan in farsi: No tarrof (verspil mijn tijd niet). 

Bij aankomst in het hostel kom ik direct met een familie uit Esfahan aan de praat. Ze spreken goed Engels en willen me direct overal mee helpen en dingen uitleggen. Ik vraag ze waar ik wat kan eten en ze zeggen dat als ik even wacht, ik met ze mee kan richting het centrum. Zo gezegd, zo gedaan krijg ik een kleine rondleiding en vraagt hij direct waar ik vegetarisch kan eten. Later ontmoet ik ze weer in het thee huis waar ik ook de volgende avonden met hen de avond zal afsluiten. 

Vandaag staat een rondrit in Hormuz op het programma met vier Scandinaviërs die ik eerder had leren kennen. De eerste indruk van het eiland is alsof ik me op een andere planeet bevind. Dit wordt nogmaals bevestigd zodra we de Silent valley inrijden om een wandeling te maken. De roodkleurige bergen in combinatie met het witte zout overal zorgt voor een ervaring als een filmset. Als ik je hier geblinddoekt af zou zetten zou je zo geloven dat je  in een StarWars film zat.

Tot nu toe blijf ik hier van uniek hoogtepunt naar hoogtepunt gaan en dat is bij de volgende stop niet anders. Na een korte wandeling komen we aan bij de ingang van de regenboog grot. Daar waar je normaal bepaalde verwachtingen bij een naam hebt maakt deze grot het helemaal waar. Met de lamp van je telefoon schijn je op de muren en het plafond. Het zijn allemaal verschillende dikke en dunne lagen gesteente bestaande uit verschillende kleuren. Ongelofelijk mooi en werkelijk een regenboog van gesteente. Ik ben al in veel grotten geweest en deze behoort zeker tot mijn favorieten door zijn unieke kleuren, smalle doorgangen en absoluut niet toeristisch. 

Na enkele stops zoals red beach, statue valley en andere mooie plekken is het weer tijd om terug te keren. Zoals in Iran alles vlekkeloos overlapt zonder enige echte planning was dit nu ook weer het geval. Ik bestel mijn eten (late lunch) en kom aan de praat met een groep Jonge Iraniërs. Ze gingen voor een aantal uur met een boot rondom het eiland, zwemmen, naar onbereikbare stranden vanaf land en de zonsondergang bekijken vanaf zee. Voor ik het wist was ik uitgenodigd en zat ik als enige buitenlander op de boot. Een leuke en unieke ervaring en wederom met geweldige mensen. Bij terugkomst zo’n 200 meter van het strand pakte iedereen snel zijn spullen en deed zijn kleren aan en hoofddoek om. Een hele aparte en unieke ervaring om deze transformatie uit het niks mee te maken omdat we weer richting de bewoonde wereld gaan. 

Een leuk feitje:

Wanneer je naast een vrouw zit die geen eerstegraads familie is moet je officieel volgens de regels 1 schaap afstand houden. Uiteraard zijn dit ‘regels’ en wordt dit niet nageleefd. 

Met de boot naar het volgende eiland genaamd Qeshm. Mijn originele was plan om hier een dag te blijven en alleen de hoogtepunten te zien waar ik voor kom. Om bij het hostel te komen besloot ik te liften wat heel eenvoudig ging. 

Bij het hostel zag ik Fabian die ik eerder had leren kennen in Hormuz. We besloten samen een chauffeur te regelen die ons de hele dag overal naar toe zou rijden voor zestien euro.

De eerste stop was Valley of the stars. Deze grote canyon is door de jaren heen gevormd door erosie. Het lijkt alsof je door een schilderij heen loopt zo mooi en afwisselend is het landschap. Zowel het lopen in als op de canyon geeft prachtige uitzichten op dit prachtige landschap. 

Vanuit deze schoonheid gaan we naar de chahkooh valley. Door water erosie is deze canyon door de jaren heen gevormd. Wederom een magische plek en naar mijn mening het mooiste plekje van dit eiland. Het lijkt alsof de aarde zich hier voor een stuk opengespleten heeft. Vooral de stilte en rust die op deze plek heerst is om van te genieten. Dit vooral ook omdat er nog nauwelijks toerisme te vinden is. 

Mangrove forest is een belangrijke en beschermde ecologische plek in Qeshm. Dit bos levert een grote bijdrage aan het dierenrijk in deze omgeving. De hara boom die overal te vinden is, is een zoutwaterplant. De omgeving verschilt enorm bij eb en vloed en tijdens vloed is het mogelijk om met een boot tussen de bomen door te gaan. Uiteraard maken we hier ook gebruik van maar valt deze boottrip helaas een beetje tegen. We hebben bijna alleen maar bomen gezien en niet het geluk gehad om veel verschillende dieren te zien. 

Het was mijn plan om maar een dag in Qeshm te blijven. Toen ik hoorde over duiken en de prijs (20€) ervan besloot ik al snel een dag langer te blijven. De volgende dag zou ik een duik maken naar een olie super tanker die door het Irakese leger in de oorlog is afgeschoten. In mijn 40 minuten durende duik op een diepte van 30 meter lukte het ons maar net om de helft van dit gevaarte te kunnen bekijken. Immens groot en prachtig om te zien hoe de zee dit schip overneemt door de jaren heen. Het duiken naar wrakken blijft toch een van mijn favoriete bezigheden onderwater. De volgende duik was bij het eiland Larnak en haar riffen en duurde 58 minuten. Iran heeft zeker weten niet de mooiste duikplekken maar toch was het weer fijn om me in de onderwaterwereld te bevinden. 

Ik zat op de boot van Qeshm naar Bandar Abbas om daar de bus te pakken naar Yazd. Er gebeurde iets wat ik nog nooit gezien had, opeens uit het niks kwam een grote onderzeeër van het leger omhoog. Apart om te zien omdat het totaal onverwachts was. Uren later in de bus was ik eindelijk in slaap gevallen en stopte de bus. Iedereen moest er uit en de hele bus werd door het leger met honden gecontroleerd. Gelukkig duurde het niet langer dan een kwartier en kon mijn weg vervolgd worden. 

Iran is overigens echt een typische vlees land. Als vegetariër is het lastiger dan elders om hier (veel) gerechten te vinden. Laat staan de de afwisseling van de soorten gerechten. Als je van Falafel houdt zit je hier altijd wel goed. 

Aangekomen in Yazd wacht ik in de vroege  ochtend al 1,5 uur voor de deur van mijn couchsurf adres. Ik gaf aan vroeg te komen en dat was geen probleem. Na deze lange tijd te was wachten koos ik ervoor om het hazenpad te kiezen en naar Friendly hostel te gaan, achteraf een zeer goede keus. Ik leerde leuke mensen kennen en kon goedkoop (6€) via het hostel enkele tours doen. 

Na een korte wandelronde langs de moskee, het grote plein en te relaxen in de tuinen ging ik mee naar de Fahraj woestijn. Een 45 minuten buiten de stad met de auto liepen we de woestijn in. Na een aantal kilometer duinen struinen vonden we onze plek om de prachtige zonsondergang te zien. Later na de thee zouden we nog een prachtig hemel zien gevuld met sterren. 

In de ochtend wederom een halve dag tour op het programma. De eerste stop is bij het Kharanaq kasteel. Deze vestiging ligt op de beroemde zijde route van China naar Europa. Grote muren ter bescherming en aan de binnekant een dolhof van smalle straatjes en trappen. Alles is gebouwd met klei en boomstronken ter ondersteuning van de verdiepingen en daken. Als kind zou ik me hier weken kunnen vermaken met rond te dwalen en verstoppertje te spelen. 

Via de woestijn en bergen komen we uit bij het Chak Chak dorp. Dit is de meest heilige plaats van het zoroastrianisme oftewel een van de eerste mono religies ter wereld. Dit een van de eerste geloven ter wereld waarbij er niet meerdere goden maar juist maar 1 god aanbeden wordt. Het staat in dit geloof centraal om het juiste pad te volgen, je bent geen volger maar juist een helpende hand van god op aarde. Er bestaat het goede en het kwaade en mijn heeft de vrije wil om te kiezen welk pad hij volgt. Aan het einde van een mensenleven  wordt op de persoonlijk beoordelingsdag gekeken of je in de hemel of hel terecht zult komen. Jaarlijks maken vele gelovigen een pelgrimstocht naar dit bedevaartsoord. Later in yazd zou ik nog een bezoek brengen aan de vuurtempel van dit geloof, hier brand de eeuwige vlam. 

De Dakhma (tower of silence) is de heilige ronde plaats waar lijken neergelegd werden tot 40 jaar geleden. Hier ondervonden ze de beoordeling na de dood en werden aangevreten door de natuur. Door de uitbreiding van de stad is dit sinds 40 jaar geleden verboden in verband met de stank overlast. 

Zurkhane (huis van de kracht) is een plaats die belangrijk was om de mensen fit te houden tijdens de Arabische invasie. Deze patriotische organisatie zorgde zo ervoor om fit te zijn voor eventuele oorlogen en conflicten met de Arabieren. Deze plekken waren uiteraard in het geheim. Tegenwoordig kun je deze oude traditionele training zien waarbij gewerkt wordt met lichaamsgewicht en kegels. Zeer interessant en zeker de moeite waard.

Mijn nieuwe vrienden Mohammed en Mina die ik heb leren kennen in Hormuz wonen in Esfahan. Beide zijn architect en hebben met hun project (eigen woning) dit jaar de prijs gewonnen als mooiste huis van Iran. Ze hadden me al uitgenodigd in Hormuz en dit aanbod zou ik natuurlijk niet overslaan. Direct na het binnenkomen van de poort zag ik de eerste glimpen van dit prachtige huis. Uiteraard kreeg ik meteen een rondleiding. Lastig te beschrijven maar de verschillende tuinen, balkons, lichtinvallen en structuren zorgden voor een waar droomhuis. Het leken wel twee verschillende apartementen met alle gemakken voorzien boven op elkaar gebouwd. Daarnaast een prachtig dakterras met openhaard cirkel, barbecue gedeelte, groentetuin en een zithoek. Dit alles met een prachtig uitzicht over het centrum en het grote bekende plein van Esfahan. Ik zal zeker in Iran maar ook op andere plekken in de komende maanden en jaren waarschijnlijk niet meer zo mooi en luxe slapen. Mijn gastkamer waar ik in slaap zal menig luxe hotel niet aan kunnen tippen. 

Ik werd direct uitgenodigd om naar een exhibitie van een vriend van ze mee te gaan. Ook dit kan ik natuurlijk niet afslaan. Voor ik het weet leer ik hun vrienden kennen. Het was voor een soort reunie omdat iedereen tegenwoordig op andere plaatsen woont. Ik ging met twee vrienden mee om wat inkopen te doen voor een feestje na de exhibitie. Toen we bij het huis arriveerden zaten er een man of 20 in de keuken. Snel weer nieuwe vrienden gemaakt en een klein feestje. Om 12 uur kwam Mina opeens binnen met een taart en kaarsjes voor mijn verjaardag. Geheel onverwacht want ik was ervanuit gegaan dat ze dit niet meer onthouden hadden. Na het uitblazen van de kaarsjes, het zingen en feliciteren gingen we weer vrolijk verder. De rest van de avond speelden enkele personen een instrument of er werd gezongen, uiteindelijk Lag ik om half vier in bed. Een betere en onverwachte start van mijn verjaardag in het buitenland had ik niet kunnen wensen.